Ερμηνεύοντας τον τροχό χρωμάτων

Αποχρώσεις, Σκιές & Τόνοι χρωμάτων…. Ποια είναι η διαφορά τους; 
Τι  να σημαίνει  άραγε  κάθε ένας από αυτούς τους όρους;

Οι διακοσμητές, όταν μιλούν για χρώματα, συνήθως χρησιμοποιούν λέξεις όπως απόχρωση, τόνος, σκιά και φωτεινότητα του χρώματος, αλλά γνωρίζετε ότι κάθε ένας από αυτούς τους όρους έχει πολύ συγκεκριμένο νόημα!
Με την βοήθεια του τροχού χρωμάτων όπου πάνω του αποτυπώνονται όλες οι διαστάσεις και τα χαρακτηριστικά ενός χρώματος θα δούμε απλά και κατανοητά ποιες είναι οι μεταξύ τους διαφορές.
 

Ο τροχός των χρωμάτων έχει διάφορες ομάδες χρωμάτων, αλλά οι τρεις πιο βασικές είναι:

Πρωτογενή ή κύρια χρώματα : κίτρινο, κόκκινο, μπλε όπου είναι η πηγή όλων των χρωμάτων. Τα πρωτογενή χρώματα δεν μπορούν να δημιουργηθούν με την ανάμειξη χρωμάτων.
Δευτερεύοντα χρώματα : πορτοκαλί, βιολετί (ή ιώδες), πράσινο (προέρχονται από την ανάμιξη των κυρίων χρωμάτων, δύο ίσες αναλογίες δύο κύριων χρωμάτων):
Ενδιάμεσα ή τριτοβάθμια χρώματα : πορτοκαλο-κίτρινο, πορτοκαλο-κόκκινο, κόκκινο-βιολετί, μπλε-βιολετί, μπλε-πράσινο, κίτρινο-πράσινο ( προέρχονται από τη ανάμιξη ίσων μερών ενός πρωτογενούς και ενός δευτερεύοντος χρώματος, που βρίσκεται δίπλα του. Στον τροχό χρωμάτων υπάρχουν 6 τριτοβάθμια χρώματα.

Χρώμα: είναι ο γενικός όρος που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε κάθε απόχρωση, χροιά, τόνο ή σκιά που βλέπουμε και αναφέρετε στην καθαρότητα της απόχρωσης. Το λευκό, το μαύρο και το γκρι αναφέρονται συχνά ως χρώμα.
Όσο πιο υψηλή τιμή χρώματος έχει μια απόχρωση, τόσο λιγότερο ή καθόλου μαύρο, λευκό ή γκρι έχει στη σύσταση του. Με την προσθήκη μαύρου, λευκού ή γκρι σε μια απόχρωση μειώνουμε το χρώμα της. Μπορούμε να σκεφτούμε το χρώμα ως τη λαμπρότητα μιας απόχρωσης σε παράθεση με το λευκό.
Στην εσωτερική διακόσμηση θα πρέπει να αποφεύγεται ο συνδυασμός αποχρώσεων που έχουν πολύ κοντινό βαθμό χρώματος. Αντιθέτως, προτείνεται ο συνδυασμός αποχρώσεων με χρώμα που είναι μερικούς βαθμούς πιο μακριά.
 

Το χρώμα & οι τρεις διαστάσεις του: Απόχρωση, Φωτεινότητα, Ένταση

Απόχρωση ή χρωματική οικογένεια (hue): η απόχρωση είναι το όνομα ενός συγκεκριμένου χρώματος, είναι η βασικότερη έννοια του και αναφέρεται στην βασική οικογένεια του συγκεκριμένου χρώματος που βλέπουμε. Η απόχρωση δεν είναι συνώνυμη με το χρώμα, καθώς μπορεί να υπάρχουν αρκετές αποχρώσεις του ίδιου χρώματος π.χ θαλασσί, ραφ, γαλάζιο είναι όλα αποχρώσεις του μπλε.

Το Λευκό, το Μαύρο και το Γκρι δεν αναφέρονται ποτέ ως απόχρωση.

Φωτεινότητα (value): αναφέρεται στο πόσο ανοικτό ή σκοτεινό είναι ένα χρώμα. Tα ανοιχτά χρώματα έχουν υψηλή φωτεινότητα. Για παράδειγμα το πορτοκαλί έχει μεγαλύτερο βαθμό φωτεινότητα από το σκούρο μπλε ή το σκούρο μοβ. Το λευκό έχει τη μεγαλύτερη τιμή από κάθε άλλο χρώμα, ενώ το μαύρο έχει τη χαμηλότερη τιμή.

Ένταση ή πυκνότητα (chroma): όπως αναφέρει και ο όρος αναφέρονται στην καθαρότητα της απόχρωσης. Μια απόχρωση υψηλής έντασης ή πυκνότητας, έχει ζωντανό και έντονο χρώμα, ενώ ένα λιγότερης έντασης χρώμα εμφανίζεται πιο ξεθωριασμένα και γκρι. Για παράδειγμα: Ένα γκρίζο χρώμα είναι ένα ουδέτερο, χαμηλής καθαρότητας χρώμα, ο κόκκινος πυροσβεστικός κρουνός υψηλής έντασης κόκκινο χρώμα, ενώ το κόκκινο τούβλο είναι μεσαίας έντασης κόκκινο χρώμα.

Τα πρωτεύοντα χρώματα κόκκινο, μπλε και κίτρινο θεωρούνται υψηλής έντασης.

Όπως και με το «χρώμα» , οι αποχρώσεις με πολύ κοντινό βαθμό κορεσμού μπορεί να δημιουργήσουν αισθητικά κακή εντύπωση.
 

Τρία χαρακτηριστικά του χρώματος που επηρεάζουν την απόδοση του: Χροιά, Σκιά και Τόνος χρώματος

Χροιά χρώματος ( tint ): απόχρωση που προήλθε από προσθήκη λευκού.
Για παράδειγμα, το ροζ είναι μια απόχρωση/χροιά του κόκκινου και το γαλάζιο είναι μια απόχρωση/χροιά του μπλε κλπ.
Μια απόχρωση είναι ένα μείγμα καθαρού χρώματος ή χρώματος που έχει αναμιχθεί με λευκό. Όσο πιο πολύ λευκό προσθέτουμε σε ένα χρώμα τόσο πιο ανοιχτό και «ελαφρύ» γίνεται. Ο όρος tint πολλές φορές είναι συνώνυμος με το παστέλ. Οι αποχρώσεις που προέρχονται από τη προσθήκη λευκού είναι συνήθως ήπιες, νεανικές και χαλαρωτικές, ειδικά οι πιο απαλές αποχρώσεις.
Οι παστέλ αποχρώσεις έχουν πολύ καλή επιρροή και προτιμούνται από τις γυναίκες. Συχνά βλέπουμε στις διαφημίσεις, στο μάρκετινγκ και σε ιστότοπους που στοχεύουν σε γυναίκες να χρησιμοποιούν παστέλ αποχρώσεις.

Σκιά χρώματος (shade) : απόχρωση που προήλθε με τη προσθήκη μαύρου χρώματος. Για παράδειγμα, το βυσσινί είναι μια «σκιά» του κόκκινου και το «ναυτικό μπλε» είναι μια «σκιά» του μπλε.
Μπορεί κανείς να συνδυάσει το μαύρο με οποιοδήποτε από τα δώδεκα αμιγή χρώματα και να δημιουργήσει πλήθος αποχρώσεων.

Οι αποχρώσεις που προκύπτουν είναι βαθιές, ισχυρές και μυστηριώδεις. Ωστόσο χρειάζεται προσοχή, οι περισσότεροι διακοσμητές και ελαιοχρωματιστές χρησιμοποιούν το μαύρο με ιδιαίτερη σύνεση καθώς λίγη δόση παραπάνω και το χρώμα μπορεί να καταστραφεί πλήρως.

Οι αποχρώσεις ενισχυμένες με μαύρο χρώμα προσελκύουν κυρίως τους άντρες και κατά συνέπεια απευθύνονται σε αυτούς τόσο μέσα από τη γραφιστική τέχνη όσο και μέσα από το μάρκετινγκ.

Τόνος χρώματος (tone) : απόχρωση που προήλθε με τη προσθήκη του γκρι.
Ο τόνος ενός χρώματος δημιουργείται με την προσθήκη λευκού και μαύρου (γκρι) στην αρχική απόχρωση ή το χρώμα. Οποιοδήποτε απόχρωση έχει προκύψει από προσθήκη του γκρι χρώματος μπορεί να χαρακτηρισθεί ως «τόνος του χρώματος» .

Στην τέχνη ο όρος τόνος αναφέρεται στο βαθμό της σκοτεινότητας ή της φωτεινότητας μιας περιοχής. Αντιλαμβανόμαστε τον τόνο ενός αντικειμένου ανάλογα με το σκοτάδι ή την φωτεινότητα μιας περιοχής, την υφή, το φωτισμό ή το φόντο που περιβάλλει το αντικείμενο. Ο τόνος είναι μια ιδιότητα του χρώματος που μπορεί να χαρακτηρισθεί ως ζεστός ή ψυχρός, θαμπός ή φωτεινός, αχνός ή καθαρός.

Στην καθημερινή μας ζωή σχεδόν κάθε χρώμα που βλέπουμε έχει προσθήκη γκρι δημιουργώντας έτσι περισσότερους συνδυασμούς χρωμάτων και καλύτερες επιλογές για διακόσμηση. Οι ειδικοί προσθέτουν συνήθως λίγο γκρι στο μίγμα των χρωμάτων τους για να ρυθμίσουν τη φωτεινότητα και την ένταση του χρώματος.

Εν ολίγοις, στη θεωρία χρωμάτων, η χροιά ενός χρώματος (tint) είναι το μείγμα ενός χρώματος με λευκό, το οποίο αυξάνει την «ελαφρότητα» , ενώ μια σκιά (shade) είναι το μείγμα ενός χρώματος με μαύρο, το οποίο μειώνει την «ελαφρότητα». Ο τόνος (tone) του χρώματος παράγεται από το μείγμα ενός χρώματος με γκρι. Η ανάμειξη ενός χρώματος με οποιοδήποτε ουδέτερο χρώμα (συμπεριλαμβανομένου του μαύρου, του γκρι και του λευκού) μειώνει το χρώμα, ενώ η απόχρωση (hue) παραμένει αμετάβλητη.
 

Η απόχρωση, ο τόνος, οι σκιές κοκ είναι υποκειμενικά χαρακτηριστικά ενός χρώματος καθώς εξαρτώνται από την κρίση του κάθε ανθρώπου, το φωτισμό, το μέγεθος του δείγματος, το πλαίσιο στο οποίο βρίσκεται το χρώμα κοκ.
Για αυτό όταν επιλέγετε ένα χρώμα θα πρέπει να λάβετε υπόψη σας όλους αυτούς τους παράγοντες. Μη διστάσετε να ρωτήσετε πως θα δείχνει ένα χρώμα στο δωμάτιο. Οι έμπειροι άνθρωποι του κλάδου μπορούν να σας δώσουν μια αρκετά σαφή απάντηση.

Εάν βρήκατε το άρθρο μας ενδιαφέρον, τότε επισκεφτείτε το Blog μας, θα βρείτε και άλλα πολλά!